|
 Comenius, portret van een vooraanstaand mens en wetenschapper
Hilversumse kerken, de Historische Kring en Versa verzorgen bijeenkomsten rondom de kerkvaders en –moeders waarvan de naam terug te vinden is in de hofjes, straten en lanen in de wijk Kerkelanden. Een project van jaren, gestart in 2011 totdat iedereen aan de beurt geweest is, nog voor het 50-jarig bestaan van de wijk in 2017 aan de orde is.
Het is te mooi weer om binnen te zitten op een prachtige lentedag in Maart, maar nieuwsgierigheid brengt velen naar de Waaier. Wie was deze man, afkomstig uit Tsjecho Slowakije, waaraan dankt hij zijn bekendheid? Er zijn scholen en straten naar hem vernoemd en zijn graf, standbeeld en museum in Naarden maken duidelijk dat hij niet de eerste de beste was.
Comenius (1592-1670) heeft een veelbewogen leven geleid. Hij was al jong wees, verloor zijn eerste vrouw en kinderen aan de pest, ook zijn tweede vrouw met kinderen verliest hij aan de dood, zijn manuscripten verbrandden, maar hij wist zich desondanks staande te houden. Hij studeerde af in verschillende richtingen, schreef en publiceerde veel, reisde, onderwees, hield van wijn en wandelen, kortom een bevlogen mens met vele gaven. Hij was grondlegger van goed onderwijs voor iedereen, wilde hierin rust, vreugde en profijt bewerkstelligen. Het ontdekken van de samenhang tussen de natuur, de menselijke geest en de bijbel waren zijn uitgangspunten. Als theoloog vond hij zijn inspiratie in religieuze overtuigingen. De bijbel was het richtsnoer voor zijn leven, hij zag iedereen als broeders en zusters, maar in de praktijk ervoer hij verdeeldheid. (Er is niets nieuws onder de zon (MK)). Hij ziet het leven als een lijn die loopt tussen God als begin en het laatste oordeel als einde. Dat noemt hij de leerschool van het leven. Hij pleit ervoor alles in het leven spontaan te laten vloeien en hoopt dat geweld daarbij afwezig is. Maar ondanks alles krijgt de mensheid hierin geen inzicht…… Zijn principes krijgen later vorm in de VN, de Unesco en de Wereldraad van Kerken. Rembrandt heeft Comenius geschilderd toen hij in Amsterdam woonde. Hij laat zijn (3-de) vrouw over komen vanuit Brandenburg, hij richt er een drukkerij op en wordt bisschop van een kleine broedergemeente. Hij was er ereburger. Op latere leeftijd krijgt hij hartproblemen. Hij zegt dan:”Kon ik maar meer en wilde ik maar minder”. Vanwege contacten met een Waalse predikant uit Naarden is hij na zijn dood in 1670 daar begraven.
De toelichtingen op wie Comenius was zijn beeldend verteld door Hans van der Linde, directeur van het Comeniusmuseum in Naarden en Henk Roos, docent van het Comeniuscollege te Hilversum.
 En dan komt het Toonkunstkoor aan de beurt. In een krachtig, enthousiast gezongen cantate wordt in oud Nederlands het leven van Comenius bezongen. De directie berust bij Nico Philipp Hovius, de begeleiding bij het Aristokwartet en Henk van Zonneveld op het kistorgel. Ook zijn er zijn drie vocale solisten. Grappig is dat tijdens de cantate het Wilhelmus herkenbaar te horen is, toen nog niet ons volkslied. Helaas was er geen tekst beschikbaar voor publiek. Dit zou zeker de vreugde en verstaanbaarheid verhoogd hebben (en mogelijk daarmee ook de opbrengst na afloop). (Overigens is de cantate te beluisteren via de website van het toonkunstkoor: www.toonkunsthilversum.nl)
Een verrassing voor de koorleden was de aanwezigheid van een kleindochter van Cees Andriessen, de schrijver van de cantate. Zij trakteerde alle koorleden op een muzikale attentie, gevuld met een Merci.
Voorafgaand aan het verhaal over Comenius gaf Nico Leerkamp van de Historische Kring een aardig inzicht over het ontstaan van het winkelcentrum in Kerkelanden in 1968. Op gespreksavonden van huisvrouwen uit de toen eerste woonhof, de Lutherhof, kwam de wenselijkheid van zo’n centrum naar voren. Er waren 23 zaken, banken en een restaurant. Na een tussentijdse renovatie in 1988 is nu een totale herontwikkeling aan de orde. Een verklaring daartoe is inmiddels ondertekend en uitvoering zal gaan plaatsvinden. Bij de uitgang van de Waaier was een ‘Reformatorische Ikonostase’ te bezichtigen. Een raamwerk, gemaakt door leerlingen van het Comeniuscollege, met geschilderde afbeeldingen van 6 Bijbelse verhalen. De projectgroep mag terugkijken op een geslaagde middag en als toeschouwers kijken we uit naar een volgende voorstelling in het najaar. Wie zal dan aan de beurt zijn?
Maria Kruithof
|
